“Never a dull moment” in de Amerikaanse politiek, zeker niet met een president als Trump aan het roer. Dat Trump regelmatig “hoog spel” speelt is alom bekend maar dat hij recentelijk aangaf ECB preses Mario Draghi (alias “Super Mario”) te bewonderen kan opnieuw worden bijgeschreven op zijn lijst van “verrassende uitspraken”.
‘Super Mario’
De controverse straalt er vanaf. Trump laat onomwonden weten dat hij FED voorzitter Jerome Powell graag zou willen inruilen tegen ECB voorzitter Mario Draghi maar beschuldigt diezelfde ECB vrijwel gelijktijdig van keiharde valuta manipulatie. “What’s up?” Directe aanleiding is de recente aankondiging van mogelijke nieuwe maatregelen door de ECB om de economie aanvullend te stimuleren. De depositorente gaat waarschijnlijk van “negatief naar nog negatiever” en er wordt opnieuw gestrooid met “gratis geld”. Vanuit de gedachte “geld moet rollen” moeten banken dus nog meer rente betalen wanneer ze overtollig geld in Frankfurt stallen. Gevolg is een goedkopere euro en dus een duurdere dollar. Trump ziet het als een soort van vals spelen maar voert ondertussen de druk op richting de FED/Powell om vooral toch ook maar hetzelfde te gaan doen. De FED staat op zijn beurt klaar om de renteverlagingsknop in te drukken maar kijkt voorlopig nog even de kat uit de boom.
Positief sentiment
Ondertussen zijn we halverwege het jaar en mogen we concluderen dat de tussentijdse 2019 balans er, voor wat betreft de financiële markten, prima uit ziet. Rentedaling leidt tot hogere obligatiekoersen en ook aandelen hebben prima gepresteerd. Het beursherstel kwam, na een slecht 2018, vooral uit het 1e kwartaal maar ook het 2e kwartaal droeg ondanks een slechte maand mei positief bij. Ergens opzienbarend want de geopolitieke situatie is nog steeds onrustig, de handelsoorlog is “bevroren” maar nog steeds niet opgelost en de wereldwijde economische groei zwakt ondertussen af. Dit laatste zorgt ervoor dat de centrale banken waarschijnlijk dus weer gaan stimuleren en dit draagt op zijn beurt positief bij aan het beurssentiment. Verstandige monetaire politiek of valt het onder de noemer gevaarlijk spel? Hier gaan we in de aankomende periode een mening over vormen. Op dit moment zijn de beurzen eenduidig en omhoog gericht. De lage (negatieve) rente doet onder beleggers de zoektocht naar rendement herleven en dit proces lijkt nog niet op zijn eind te zijn gekomen. Voorwaarde is wel dat de geopolitieke gevaren niet escaleren, dat er zicht komt op een handelsakkoord en dat er herstel komt in de economische groeiprognoses. Wij blijven al deze ontwikkelingen op de voet volgen.
Europa
De depositorente van de ECB is momenteel -0,4% en de verwachting is dat deze wordt verlaagd naar -0,5%. Ook andere rentetarieven zullen mogelijk worden verlaagd. Inmiddels is zelfs de 10 jaars-rente in veel eurolanden (o.a. Duitsland, Frankrijk en Nederland) negatief. De geopolitiek blijft binnen Europa ook in de 2e helft van 2019 een belangrijke rol spelen. Het verloop van de Brexit en de tekorten van Italië vormen belangrijke thema’s. De economische groei is ondertussen marginaal waarbij vooral de industriële sector negatief bijdraagt. Stimulerend beleid van de ECB zal de economie weer een zetje in de rug moeten geven.
Verenigde Staten
De Amerikaanse centrale bank heeft de rente de afgelopen jaren stelselmatig verhoogd maar zal op korte termijn, voor het eerst sinds 2008, de rente weer gaan verlagen. Dat Trump liever Draghi dan Powell aan het roer zou zien van de FED is vooral kritiek richting laatst genoemde. Trump noemt het beleid van de FED krankzinnig en dringt aan op snelle en forse renteverlaging. Ondertussen waarschuwt hij de Amerikanen voor een beurscrash wanneer hij in 2020 niet zal worden herkozen als president. De financiële markten lijken steeds minder te reageren op de uitlatingen van Trump. Ze vinden het wel belangrijk dat er voortgang komt in de beëindiging van de handelsoorlog. De meest recente G20 verliep vanuit die optiek hoopgevend maar was voor de buitenwereld meer een G2 (Amerika-China) dan een wereldwijde top. De actuele economische groei in de VS bedraagt 3,1% maar onderliggend laten diverse indicatoren en deelmarkten zoals de belangrijke arbeidsmarkt signalen van verzwakking zien. Punt van zorg is ook dat het positieve effect van de doorgevoerde belastingverlaging eind 2017 langzaam zal wegebben.
Opkomende markten
De combinatie van hogere invoertarieven en een zwakkere vraag in de rest van de wereld tast ook de groei van de opkomende markten aan. De langer laag blijvende wereldwijde rentes zijn daarentegen positief. Ook de zwakkere valutakoersen zijn positief in die zin dat ze bevorderlijk werken voor de export. De economische groei van de opkomende landen ligt met 4% ongeveer een procentpunt onder het gemiddelde van de afgelopen 10 jaar (circa 5%). Het verschil in groei tussen de opkomende markten en de ontwikkelde regio’s is wel toegenomen in het voordeel van de emerging markets. Binnen de opkomende markten blijft Zuid Oost Azië met landen als China (circa 6% groei) en India (circa 7% groei) kartrekker. De groei in de regio Latijns Amerika is met circa 1% marginaal. Een oplossing van de handelsoorlog is cruciaal voor de opkomende markten en in het bijzonder voor China. Voor de Amerikanen is het belangrijk dat China over de brug komt met structurele veranderingen op het gebied van bescherming van intellectueel eigendom, handelsbarrières, cyberaanvallen en afspraken over sancties bij het schenden van de afspraken. De meest recente gesprekken tussen China en de VS (tijdens de G20 in Japan) verliepen constructief waardoor de markt positief en hoopvol gestemd is.
Referentiekoersen 30 juni 2018
